بسم  الله  الرحمن الرحیم

موضوع :

افکارعمومی در جنگ33روزه لبنان،فرایندشکل گیری و تحول آن

استاد راهنما:

جناب آقای مهندس  رضایی پور

تهیه کنندگان :

اسماعیل کاظمی -اسماعیل رمضانپور

سال 91-90

مقدمه

درسال 1948میلادی پس  از  شکل گیری حکومت صهیونیستی،ارتش این دولت بخش  هایی از جنوب لبنان را  به  تصرف خوددرآورد و همچنان  تایک  سال این  بخش هارادر اشغال داشت تااینکه درسال1949در اثر فشارهای دیپلماتیک منطقه ای و فرا منطقه ای  برخی از دولت های جهان قراداد متارکه بین این رژیم و دولت لبنان منعقدشد. اما این رژیم به این قرارداد وفاداری نشان نداد و همچنان نیروهای خود را در جنوب لبنان حفظ کرد . روند اشغالگری آن رژیم 19سال ادامه پیداکرد تا اینکه در سال 1967 بخش های دیگری از جنوب لبنان نیز به محاصره ارتش صهیونیستی درآمد. دهه1970را میتوان مقطعی دیگردر تاریخ سیاسی – امنیتی لبنان نام برد. کشمکش اعراب و رژیم صهیونیستی و تداوم جنگ داخلی لبنان (1990تا1975)  بحران خاورمیانه را به اوج خود رسانده بود .

نخستین جرقه های مقاومت توسط گروه هایی شیعی در شهر بعلبک به وجود آمدو آرام آرام به سوی تشکیلات قدرتمند واحدی حرکت کرد . تشکل هایی با ایدئولوژی های آرامانگرایانه اسلامی مجموعه واحدی را به وجود آورد و بسترمناسبی رابرای شکل گیری چندروز پس از تهاجم ارتش رژیم صهیونیستی عده ای از جوانان شیعه توانستند با اسلحه های سبک دروازه جنوبی شهر استراتژیک بیروت را بر نیروهای این رژیم ببندند . در آن برهه از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران توانسته بود در نهاد مقاومت ملت لبنان تاثیر زیادی بگذارد ، جوانانی که پیرو امام خمینی (ره) بودند اعلام کردند که این نهضت اسلامی ایران است که انرژی مقاومت آنهارا افزایش می دهد . (روژه گارودی 1377)

حزب الله همزمان با مبارزات سیاسی و نظامی ، برای انتقال مواضع شفاف ایدئولوژیکی خود به افکار عمومی منطقه و جهان ، شبکه تلویزیونی المنار ، رادیو النور و هفته نامه العهد و ... را راه اندازی کرد . موفقیت حزب الله در عرصه رسانه ای به حدی بود که کارشناسان امور منطقه معتقدند که در مقطعی رژیم صهیونیستی به صورت ناگهانی (45روز زودتر از موعد مقرر ،24می2000) از جنوب لبنان عقب نشینی کرد ، براثر فشار رسانه ای حزب الله بود که تاثیرات زیادی بر افکار عمومی منطقه ، جهان عرب و حتی برخی از سیاست مداران رژیم اشغالگر قدس گذاشته بود . در این مقاله ، ویژگی ها و فرایند شکل گیری افکار عمومی ، زمینه های بروز و اهداف جنگ 33روزه ، عملکرد نظامی و بطور ویژه اقدامات عملیات روانی حزب الله و رژیم صهیونیستی در مدیریت و راهبری افکار عمومی مردم لبنان و منطقه بحث و بررسی شده است .

زمینه های بروز جنگ 33 روزه

در سال 2000 ، پس از 18 سال حضور نیروهای رژیم صهیونیستی در لبنان ، ارتش این رژیم مجبور به خروج از لبنان شد . این پیروزی ملت لبنان در سال 1984 با بازگشت اسیران لبنانی رنگ و بوی دیگری به خود گرفت (هرچند همه اسیران آزاد نشده بودند ). به دنبال صدور قطعنامه 1559شورای امنیت سازمان ملل متحد  که بر خلع سلاح حززب الله تاکید داشت- در همان روزی که گفته می شد توافقی مهم و مشروط در این زمینه میان نخست وزیر لبنان و حزب الله مبنی بر تغییر کسوت نظامی حزب الله از میلیشیایی محلی به ارتش ملی پس از تخلیه مزارع شبعا به وسیله نیروهای رژیم صهیونیستی صورت گرفته بود – رفیق حریری ترورر شد . در همین زمان با ابتکار سیاسی حزب الله میتینگی 5/1 میلیون نفری در قلب بیروت و در حمایت از یکپارچگی ملی لبنانی ها برگزار شد ، این میتینگ توانست آثار منفی این ترور مبهم و مشکوک را خنثی و قسمت اعظم نقشه توطئه گران را نقش بر آب کند .

اهداف رژیم صهیونیستی از جنگ

اهداف رژیم صهیونیستی  را می توان در دو قالب نظامی و روانی دسته بندی کرد . اهداف روانی جنگ 33 روزه عبارت بود از : خلع سلاح مقاومت، تلاش برای ترور سران حزب الله و عملیات روانی برای تخریب حزب الله و رهبری آن . اهداف نظامی جنگ 33 روزه لبنان عبارت بود از : برهم زدن نظم و آرایش نظامی حزب الله لبنان،تامین امنیت مناطق شمال فلسطین با خارج کردن آنها از تیررس حزب الله ،خلع سلاح مقاومت اسلامی و بازسازی اقتدار از دست رفته رژیم اشغالگر قدس پس از عقب نشینی سال2000.  همچنین تهاجم به لبنان و اشغال جنوب این کشور تا حد فاصل رودخانه لیطانی ، با هدف مبارزه علیه حزب الله ، بهره گیری از افکار عمومی برای خلع سلاح حزب الله ، مرعوب نموده دولت لبنان و روی گردانی افکار عمومی نسبت به حزب الله انجام گرفت .

اقدامات رژیم صهیونیستی در جنگ

رژیم صهیونیستی در این مرحله با محاصره دریایی لبنان ، یورش هوایی و گلوله باران مناطق حساس لبنان ، عملیات خودرا به صورت گسترده آغاز کرد :

1600  سورتی پرواز بر فراز لبنان تا پایان روز ششم

بمباران تاسیسات زیربنایی و حیاتی نظیز آب،برق و گاز

انهدام پل ها و گلوله باران راه های مواصلاتی

بمباران کور و کشتار وحشیانه مردم نظیر حادثه قانا .

اقدامات نظامی حزب الله

شلیک 1400 موشک به شهرهای شمالی اراضی اشغالی

شلیک 8000 خمپاره به شهرک های صهیونیست نشین

به تعطیلی کشاندن بزرگ ترین بندر این رژیم (حیفا)با شلیک حدود100 موشک 

موشک باران کشتی های جنگی جنگی رژیم اشغالگر قدس در آب های ساحلی لبنان

انهدام حدود 124 دستگاه تانک فوق پیشرفته مرکاوا

انهدام ناوچه فوق پیشرفته ساغر5که این عملیات ناوگان دریایی رژیم اشغالگر قدس را وادار به عقب نشینی کرد.  این عملیات به ارتش  رژیم صهیونیستی این پیام را داد  که از اندیشیدن به عملیات آبی –خاکی  و سرپل گیری صرف نظر  کند .

ویژگی های افکار عمومی

درعصر ارتباطات با گسترش رسانه های  همگانی و شبکه ای شدن جهان و همچنین باسوادتر شدن عامه مردم،  نیروی تازه ای با عنوان افکار عمومی پای به صحنه گذاشته است . این نیروی تازه که در تجلی اراده مردم و خواست انهااست .  در  تمام جهان در شکل دادن به حوادث و رخدادهای سیاسی،نظامی،اقتصادی و اجتماعی  نقش مهمی ایفا می کنند.امروزه برای هرگونه اقدام خشونت آمیز و استفاده از قئه قهریه لازم است ابتدا افکار عمومی را قانع کرد و تحت تاثیر قرار داد تا امکان حمله و استفاده از توان فیزیکی فراهم شود . هرچند ابرقدرت ها دارای توان توانایی فیزیکی ،  تکنولوژی و ابزارهای پیچیده و دقیقی هستند اما یکی از مشکلات آنها همراه و قانع کردن افکار عمومی دنیا و ملت های خودشان است و اگر خوب نتوانند این زمینه را فراهم کنند ضمن مخالفت هایی که در جامعه به وجود خواهد آمد ، موانع و مشکلاتی در اجرای اهداف آنها به وجود خواهد آمد . امروزه تسلط بر فکر و اندیشه جامعه می  تواند تاثیر به سزایی در برنامه های سیاسی و نظامی داشته باشد .

باتوجه به این تتعاریف یکی از اشکال بارز افکار عمومی را می توان در جنگ  33 روزه لبنان ملاحظه کرد که براساس مراحل هفت گانه زیر شکل گرفته است  :

1.  پیدایش آگاهی 

2. فوریت بیشتر

3. دستیابی به راه حل

4. فکر خام

5. ارزیابی نظرات

6. موضع گیری  هوشمندانه

7. قضاوت مسئولانه از لحاظ اخلاقی و احساسی

در جنگ 33روزه  رسانه های گوناگون تلاش می کردندافکارعمومی بین المللی و داخلی لبنان را به نفع خود شکل دهند،در این نبرد حساس و سرنوشت ساز حزب الله نشان دادکه از استعدادو توانمندی بالایی برخوردار است. در این نبردرسانه ای ،رسانه های همگانی غربی و صهیونیستی ،تلاش می کردند بین موضوعات جنگ و منافع شخصی شهروندان رابطه ای نادرست ایجادکنندتاافکار عمومی کاذب به نفع شبکه ها یا سیاست مداران حاکم برآن شبکه ها ایجادشود. نمونه بارزآن را می توان در ایجاد دشمنان خیالی در عملیات روانی مشاهده کرد . در این گونه مواقع هیچ گونه دشمنی که بتواند تهدیدکننده باشد،وجود دارد ولی سیاست مداران و کارگزاران تبلیغاتی برای دسترسی به مقاصد خود که همانا دور کردن شهروندان از موضوعات مهم و اساسی است، دشمنی ایجاد می کنند.

عملیات روانی در جنگ 33 روزه

عملیات روانی نرم افزاری است که با هدف از بین بردن امید مخاطبان ، بی اعتمادی نسبت به رهبران ، شکاف در بین جامعه مخاطب و جنگ علیه عقل دشمن انجام می گیرد ( سلطانی فر،1382).صلاح نصر از نویسندگان مصری  در تعریف  عملیات روانی می گوید :

 عملیات روانی همان جنگ کلمه و عقیده است ، خواه به صورت مخفی ،آشکار،شفاهی و یا کتبی باشد  . اساساً سلاحی است که به انسان و عقل او تووجه دارد و هرگاه امکان برقراری ارتباط عاطفی با مخاطب ررا داشته بباشد می  تواند به اعماق اوو نفوذ کند .(شیرازی ،1376،ص14)

مهم ترین تاکتیک های عملیات روانی عبارتند از :

سانسور: عبارت است از حذف عمدی مواردی از اخبار،  که البته امروزه بمباران و هجمه خبری جایگزین آن شده است .

تحریف : تغییر متن پیام  به شوه های گوناگون از جمله به روش جرح و تعدیل . 

پاره حقیقت گویی  ، محک  زدن ،ادعا به جای واقعیت ، اغراق ، ساختن یک یا چند دشمن فرضی ،تفرقه و شایعه ،  ترور شخصیتی به جای ترور فیزیکی  . تاکید اصلی این عملیات بر تفرقه و تقابل در خاور میانه و لبنان است ، همچنان که بن گورین در خاطرات خود  می نویسد: برای ایجاد نفاق  در اتحاد اعراب و تصرف سرزمین لبنان:«پاشنه آشیل اتحاد اعراب،لبنان است.تفوق مسلمانان دراین کشور،مصنوعی و به سادگی قابل سرنگونی است .» (گارودی،1377،ص138)

محورهای عملیات روانی علیه حزب الله لبنان

مرتبط ساختن عملیات مقاومت اسلامی  لبنان علیه رژیم اشغالگرقدس با موضوع فناوری  صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران .

القای رویارویی  ایران  و رژیم اشغالگر قدس در این جنگ .

متهم کردن  سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به طراحی عملیات ،حضور مستشاری و ارسال تجهیزات نظامی 

متهم کردن سوریه به دخالت در جنگ علیه رژیم صهیونیستی

معرفی حزب الله به عنوان گروهی ماجراجو و تروریست

متهم کردن حزب الله به آغازگر جنگ به منظورتحقق منافع جمهوری اسلامی ایران

اهداف عملیات روانی  

در طی این دوره آنچه رژیم صهیونیستی و نیروهایش درگیرآن بودند ، نه تنها یک جنگ گرم،بلکه جنگی تبلیغاتی بود . حتی اگر  امکان صرف نظر و اغماض از تلفات غیرنظامیان لبنانی، تخریب تاسیسات زیربنایی  و حتی بمباران تنها ایستگاه تلویزیونی متعلق به مسیحیان ضد حزب الله نیز  وجود داشته باشد،  شکی نیست که کارشناسان عملیات روانی رژیم صهیونیستی جز توجیه و قانونمند جلوه دادن این جنگ ، راهی  نداشتند . نکته اصلی اینجااست که تلاش می شد جریان جنگ و درگیری  به گونه ای به تصویر کشیده شود که در آن رژیم صهیونیستی را چهره ای جلوه  دهند که با اکراه و بی  میلی  درگیر جنگ شده است .

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: